ԱՐՇԱԿ ՀԱՅՐԱՊԵՏԻ ՇԻՐԻՆՅԱՆ

1918-1921թթ. Զանգեզուրի հերոսամարտը հայ ժողովրդի նորագույն պատմության ամենափառապանծ էջերից է: Հերոսական այդ պայքարի կազմակերպման գործում բավականին լուրջ դերակատարություն է ունեցել Շինուհայրի արժանավոր զավակ Արշակ Հայրապետի Շիրինյանը: 

Ծնվել է 1883թ. Զանգեզուրի գավառի Շինուհայր գյուղում: Հմալսարանական կրթություն է ստացել Գերմանիայում (Լայպցիգում): Հայրենիք վերադառնալով՝ Հ.Յ.Դ.-ին անդամագրված այս գործիչը հայտնվում է ազգային -ազտագրական և քաղաքական պայքարի հորձանուտում:

   Հայաստանի Հանրապետության հռչակումից (1918թ., մայիսի 28) հետո, Հովհաննես Քաջազնուն կառավարությունը զգուշավոր քաղաքականություն վարելով (կար թուրքական նոր հարձակման վտանգը), խուսափում էր Զանգեզուրն ու Ղարաբաղը Հայաստանի անբաժան մաս հայտարարել, որոնք մարմիններին էլ բախտ էր վիճակված կազմակերպելու հայոց այդ լեռնագավառների ինքնապաշտպանությունը Ադրբեջանի մուսավաթական կառավարության զավթողական նկրտումներից:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ 21-ԱՄՅԱ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅՈՒՆԸ

                                                                Հեղ. Հայարփի Հարությունյան

ԱԿԱԴԵՄԻԿՈՍ ԼԵՆԴՐՈՒՇ ԽՈՒՐՇՈՒԴՅԱՆ

Օր օրի hյուծվում էր մեր աչքերի առջեև: Գիտեինք, որ դաժան հիվանդությունր նրան ապրելու քիչ ժամանակ է թողել: Ւնքը քաջ գիտակցում էր իր վիճակը, գիտեր, որ վախճանը մոտ է: Բայց անգամ այդ ծանր պահին չտրտնջաց, ընդհակառակը, հանդես բերեց զարմանալի սառնասրտություն և ինքնատիրապետում: Ճակատագրից մի խնդրանք ուներ երկու-երեք ամիս ժամանակ ավարտին հասցնելու սկսած նոր գործր: Եվ հասցրեց րնթերցողի դատին հանձնելով իր պրպտուն մտքի վերջին արգասիքր <<Հայաստանի բաժանումր 1920 թվականին>> աշխատությունր: Նա կյանքից հեռացավ թողնելով պատկառելի գիտական ժառանգություն և իր երկրի ու ժո֊ղովրդի հանդեպ որդիական մեծ սիրով տոգորված մեծ քաղաքացու բարի անուն:

Լենդրուշ Արշակի Խուրշուդյանր ծնվել է Զանգեզուրի Շինուհայր գյուղում: Մի սարահարթի վրա էր հին Շինուհայրը՝ կողերին անդնդախոր ձորեր, դիմացը փրփրաբաշ Որոտանը, որը, սեղմված ժայռակոփ ափերին, ահռելի դղրդյունով գալիս գնում էր դեպի հեռուներ:

ՈՍԿԵ ԱՇՈՒՆ

Աշնան տոնին նվիրված միջոցառումների շարքը շարունակվում է Շինուհայրի միջնակարգ դպրոցում : Բերք ու բարիքի գեղեցկությանը չափ ու սաման չկա: Ես և բոլոր այն մասնակիցները, ովքեր ներկա էին այս միջոցառումներին հաստատ բոլորիս պատկերացումները փոխվել են աշնան վերաբերյալ: Կարելի է շարունակ գեղեցիկ խոսքեր գրել, բայց ես նախընտրում եմ իմ տեսած գեղեցկությունը ներկայացնեմ ձեզ՝ բոլորիտ, ովքեր ականատես չէին...  Այս իմ տողերով և հիանալի անմահացած պատկերներով կփորձեմ նույն զգացողությունը փոխանցեմ ձեզ:

ԱԿԱԴԵՄԻԿՈՍ ՀՐԱՉԻԿ ՍԻՄՈՆՅԱՆ

Պատմական Սյունիքը հայ ժողովրդին պարգևել է անվանի մարդկանց մի

հոյակապ փաղանգ. այդ շարքում կարելի է հիշել հայ ազատագրական շարժման

մասնակիցներ, անվանի զորավարներ, հրամանատարներ, հայրենիքին անձնուրաց

նվիրյալներ, մտավորականներ` գիտնականներ,

գրողներ, գրականագետներ և պատմաբաններ: 

Նրանց շարքում իր ուրույն տեղն ունի պատմ. 

գիտ. դոկտոր, ՀՀ ԳԱԱ իսկական անդամ, 

անվանի գիտնական Հրաչիկ Սիմոնյանը, որի

ծննդյան 80-ամյա տարելիցն է նշում մեր ժողո-

վուրդը:

1928 թ. դեկտեմբերի 8-ին Սյունյաց աշխարհի
Շինուհայր գյուղում ծնվեց մի հրաշամանուկ,
որին ծնողներն անվանեցին Հրաչիկ:
Անունն արդարացրեց իրեն. 

չնայած բնավորությամբ թվում էր մեղմ ու հան-

դարտ, բայց երբ տեղը գալիս էր,նա հուր էր դառ-

նում և իր հոգու կրակով վարակում շրջապա-

տին: Կարծես աստվածաշնչյան պատգամը «հուր

էկի արկանել», նրա համար էր ստեղծվել: Դեռ

դպրոցական, նա հրապուրված կարդում էր իր

ժողովրդի` հերոսական և ողբերգական, անօրինակ սխրանքներով լի պատմության վերաբերյալ եղող գրականությունն ու պատմությունը: Այդ իմաստով պատահական չէր մասնագիտության ընտրությունը: Միջնակարգ դպրոցը

Մեր բնության գեղեցկությունը

Շինուհայրի դպրոցի թիմը << Հայ ասպետ>> հեռուստամրցույթում

                          <<Մեր ազգի պահողը, իրար հետ միացնողը լեզուն ա ու հավատը>>
                                                                                                                           Խ.Աբովյան

                                    <<...պատմությունն ազգային ինքնագիտակցության ողնաշարն է:

                                    Լեզուն ժողովրդի ոգին է, պատմությունը՝միսն ու ոսկորը>>

                                                 Լ. Խուրշուդյան. Հայոց ազգային գաղափարախոսություն

Դպրոցական նստարանից հայտնի ճշմարտություններ են: Պահու՞մ ենք ազգն այդ ճշմարտությամբ, ինչպե՞ս, ով կամ ովքեր են կոչված այն պահելու: Ազգային ինքնության պահպանման հարցը Ավարայրից մինչև Մեծ Եղեռն, Սարդարապատ ու մինչև մեր օրերը մեզ համար մնում են գերխնդիր, ու՞մ դա հայտնի չէ: Կասենք՝ անկախ պետականություն ունեցող ժողովուրդ են և հարցը լուծված է : Սակայն անկախ Հայաստանի քաղաքացիներից քանի՞սն են ազգային գաղափարախոսության կրողներ: Թ՞ե մեր հասարակության մտասևեռումը նյութն է՝ անկուշտ մամոնան, որ մարդուն զրկում է ամեն հոգևորից և, ի վերջո, կործանման հասցնում: Բայց, չէ որ հազարամյակների հոլովույթում պետականություն և անկախություն չունեցած, պատմության քառուղիներում տրորվող մեր ժողովուրդը ապրել հարատևել է իր լեզվին, իր ստեղծած քաղաքական կրթական արժեքներին անսահմանորեն նվիրված ու հավատարիմ լինելու շնորհիվ:

ՈՍԿԵ ԱՇՈՒՆ

                                        Աշուն է իջել հայոց լեռներին,

                                        Շքեղ մասրենին այնպե՜ս է բուրում,

                                        Որ մասիսներից ճերմակ ձյուների

                                        Բուրմունքն է բերում...

Աշունն այստեղ բացահայտվեց մեկ այլ ձևով, թե ինչ գեղեցիկ ու հիասքանչ է այն՝ իր բերք ու բարիքով, իր գեղեցկությամբ: Այստեղ ես ականատես եղա մեր դպրոցի աշակերտների հիանալի միջոցառմանը և հույս ունեմ, որ այսպիսի միջոցառումներ շատ կլինեն: